Jest pewna zależność, którą zauważyłam na przestrzeni lat, zajmując się aksolotlami. Te, które przez jakiś czas swojego życia były utrzymywane w nieodpowiednich temperaturach są po prostu jak tykająca bomba. Mogą trafić po czasie do super warunków, żyć nawet kilka lat w "dobrych rękach", ale prawie ZAWSZE zachorują. I zawsze kończy się to "cichym" zakażeniem (bez wyraźniejszych objawów), co skutkuje niewydolnością nerek i obrzękiem.
Taka sytuacja przytrafiła się także opiekunce Lucy. Aksolotl ten żył jakiś czas w bardzo nie sprzyjających warunkach, po czym został adoptowany przez osobę, która zapewniła mu dosłownie niebo na ziemi. Niestety, Lucy zachorowała nagle, najpierw chorując na pleśniawkę, a następnie odmawiając przyjmowania pokarmu. Obrzęk następuje bardzo szybko i potrafi zająć całe ciało w ciągu kilkudziesięciu godzin. W takim przypadku, jaki widzimy u Lucy, niestety jedynym rozwiązaniem będzie skrócenie jej cierpienia, ponieważ takie uszkodzenie nerek jest procesem nieodwracalnym, a zaatakowane i zniszczone przez bakterie już się nie zregenerują.
W ciągu 7 lat widziałam kilkadziesiąt takich przypadków i za każdym razem te same pytania zrozpaczonych właścicieli.
Ale jak to??
Przedstawiają mi szczegółowo parametry wody, przysyłają zdjęcia chłodziarek i termometrów, bo trudno jest uwierzyć, że mimo zapewnienia możliwego maximum, zdarzyła się taka tragedia.
Zresztą, w refugio też miałam kilka takich przypadków, dzięki wprawnemu już oku jestem w stanie błyskawicznie zainterweniować, a w tym przypadku czas to najważniejsza kwestia. Natychmiast podane antybiotyki potrafią zatrzymać proces namnażania bakterii i obumierania nerek. Ale w niektórych przypadkach, nic już nie pomoże.
To właściwie jak z każdym zwierzęciem, któremu od początku nie zapewniono odpowiednich warunków. Konsekwencje mogą odbijać się na jego zdrowiu do końca życia.
Długotrwały stres cieplny u aksolotli meksykańskich może mieć poważne i nieodwracalne konsekwencje dla ich zdrowia. Aksolotle są zwierzętami zmiennocieplnymi, co oznacza, że temperatura ich ciała jest ściśle zależna od temperatury otoczenia. Optymalna temperatura dla tych zwierząt wynosi około 16–17°C, a stres cieplny pojawia się, gdy temperatura wody utrzymuje się powyżej 20°C przez dłuższy czas. Oto najczęstsze długotrwałe skutki stresu cieplnego u aksolotli:
1. Problemy metaboliczne i wzrost zużycia energii
- Przy podwyższonych temperaturach metabolizm aksolotli przyspiesza, co prowadzi do wyższego zużycia energii. Może to powodować wyczerpanie zasobów energetycznych organizmu i prowadzić do osłabienia lub wyniszczenia aksolotli. Długotrwały stres cieplny może również zmieniać zapotrzebowanie na składniki odżywcze, co dodatkowo obciąża organizm.
Temperatura ma także wpływ na mięśnie szczęk aksolotla. Zbyt wysoka powoduje ich zwiotczenie i problemy w pobieraniu pokarmu.
2. Obniżona odporność i podatność na choroby
- Wysoka temperatura osłabia układ odpornościowy aksolotli, co zwiększa ryzyko infekcji bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych. Patogeny w cieplejszej wodzie rozwijają się szybciej, co dodatkowo zwiększa ryzyko zakażeń. Aksolotle narażone na stres cieplny częściej chorują na choroby skóry, infekcje skrzeli i inne problemy zdrowotne.
3. Zaburzenia rozwojowe i problemy reprodukcyjne
- Długotrwały stres cieplny może prowadzić do zahamowania wzrostu i zaburzeń rozwojowych. Może także negatywnie wpływać na reprodukcję aksolotli, ograniczając produkcję jaj i zdolność do rozmnażania. Istnieje także ryzyko zatrzymania skrzeku.
4. Wpływ na regenerację tkanek
- Aksolotle słyną ze swojej zdolności do regeneracji, jednak stres cieplny może zaburzać ten proces. Wysokie temperatury mogą opóźniać lub utrudniać regenerację uszkodzonych tkanek, takich jak kończyny, co może prowadzić do deformacji lub problemów z poruszaniem się.
5. Zaburzenia behawioralne
- Stres cieplny może wpływać na zachowanie aksolotli, prowadząc do "podgryzania się" na skutek zaburzeń pokarmowych (szybki metabolizm - ciągły głód) oraz zwiększonej skłonności do unikania światła. W ekstremalnych przypadkach aksolotle mogą przejawiać objawy apatii lub dezorientacji, co wpływa na ich zdolność do pobierania pokarmu i przetrwania.
6. Śmiertelność
- Długotrwały stres cieplny znacząco zwiększa ryzyko śmierci aksolotli, szczególnie gdy przekroczone zostają progi tolerancji termicznej. Wysokie temperatury przez dłuższy czas mogą prowadzić do uszkodzeń komórkowych i niewydolności organów.
Jak zapobiegać stresowi cieplnemu u aksolotli?
- Należy monitorować temperaturę wody i utrzymywać ją na poziomie optymalnym za pomocą chłodziarki.
- Odpowiednie warunki środowiskowe, takie jak dostęp do kryjówek, również mogą pomóc aksolotlom lepiej radzić sobie z krótkotrwałymi zmianami w środowisku, jednak w dłuższej perspektywie utrzymywanie stabilnej temperatury jest kluczowe.